وهابیت
مربوط به اندیشه ی اسلامی۱ استاد احمد قیوم زادهوهابیت
مربوط به اندیشه ی اسلامی۱ استاد احمد قیوم زادههمه چیز درباره عربستان، آل‌سعود و وهابیت
همه چیز درباره عربستان، آل‌سعود و وهابیت
همه چیز درباره عربستان، آل‌سعود و وهابیت
لطفا خصوصیات و ویژگی‌های فرقهی وهابیت در زمان حاضر را توضیح دهید؟
ــ البته وهّابیت در زمان حاضر، دیگر آن وهّابیت خشن در دهه‌هاى نخستین قرن بیستم میلادی نیست که در راه استقرار حاکمیت خویش، با کمک اربابان قدرتمند خود مانند انگلستان هرگونه صداى مخالف مانند آل‌رشید در کویت که مورد حمایت عثمانیان بود و شرفاى مکّه را سرکوب نمود، بلکه وهّابیت کنونى به حاکمیتى به ظاهر مهربان با مردم و متمایل به دسترسى به آخرین پیشرفت‌هاى علمى و صنعتى جهان و مظاهر نوین تمدن و رفاه تبدیل شده است. البته عوامل فریب خورده ی وهابیت مانند: طالبان و القاعده در مناطق مختلف مثل پاکستان و افغانستان و عراق و.....از انجام هر گونه جنایت و کشتار نسبت به شیعیان کوتاهی نمی کنند.
به نظر به نظر می‌رسد وهابیت باید منابع مالی قابل توجهی در اختیار داشته باشد؟
ــ کاملاً درست است، البته این منابع همه از قدرت نفت و ثروت فراوان کشور عربستان است که به اعتراف کشورهاى صنعتى دنیا، وهابیت بر بیش‌ترین و بزرگ‌ترین مخزن‌هاى نفت جهان تسلط دارد......
مرکز اصلی
پیدایش و گسترش مذهب وهابیت در عربستان سعودی است و به نظر می‌رسد سرنوشت مردم و کشور عربستان به نوعی با این فرقه گره خورده باشد. شما این مطلب را تأیید می‌کنید؟
ــ بله، امروزه همان‌طور که فرمودید
منافع بخش عمده‌اى از مردم عربستان با خاندان سعودى گره خورده است.از این رو حفظ آل‌سعود و تسلّط آنان بر امور کشور و شؤون مملکتى با هر قیمت، در درجه اولِ اهمیت قرار گرفته است. جمعیت خاندان آل‌سعود که بیش از چهار هزار نفر مى‌باشند عمده مشاغل و پست‌هاى کلیدى را در سراسر کشور وسیع و پهناور عربستان در دست دارند. از طرف دیگر در مرکزیت وهابی‌ها عربستان، پادشاه یا همان مَلِک، حاکم مطلق است و هیچ کس حق عزل او را ندارد و تاکنون که بیش از هفتاد سال از تأسیس حکومت آل‌سعود مى‌گذرد، هیچ‌گونه قانونی که در برابر اراده پادشاه قرار داشته باشد،وضع نشده است.
مذهب رسمی کشور عربستان چه مذهبی است؟
ــ مذهب رسمى کشور عربستان، سنّى حنبلى است که بر اساس تعالیم محمدبن‌عبدالوهّاب اداره مى‌شود و فقط یک اقلیّتى پانزده درصدی در منطقه شرقى، قطیف، احساء، دمام و ظهران شیعه مى‌باشند و خاندان محمدبن‌عبدالوهّاب که به«آل‌الشیخ» معروف شده‌اند، پست‌هاى مهم فتوا، ارشاد، تبلیغات، آموزش مذهبِ وهّابیت و مانند آن را در دست دارند.
شیخ محمد بن عبدالوهاب چگونه توانست ریشه‌های حکومت وهابی‌ها را در عربستان شکل دهد؟
ــ قبل از آن‌که به سؤال شما پاسخ دهم لازم است اشاره کوتاهی به زندگی محمد بن عبدالوهّاب و تفکرات وهابیت داشته باشم. محمد بن عبدالوهّاب نجدى تمیمى در سال 1115 هـجری در عُیینه(یکى از مناطق نجد در جزیرة العرب) به دنیا آمد. او مدت‌ها زیر نظر پدر، برادر و استادان خود علوم حدیث، تفسیر قرآن و تاریخ ( به ویژه آثار ابن تیمیه ) را فرا گرفت تا این‌که پدرش در سال 1153 هـجری از دنیا رفت. او مسافرت‌هاى متعددى انجام داد و سرانجام در سال 1160 هـجری رهسپار «درعیه» شد و با محمدبن‌سعود، حاکم منطقه آشنا و آراء و پندارهاى خود مبنى بر دعوت به توحید خالص و سلفى‌گرى را مطرح و او را مجذوب خود کرد و پیمان محکمى با هم امضا نمودند.
آیا متن پیمان‌نامه موجود است؟ مفاد آن را توضیح دهید؟
ــ بله، بر اساس این پیمان تقسیم کارى صورت گرفت، یعنى سمت سازمان‌دهى و رهبرى نیروها و نصب والى و حاکم براى مناطق به عهده محمدبن‌سعود و سِمَت فتوا دادن، قضاوت و نصب قاضى براى مناطق و اجراى حدود، تعزیرات و جمع و نظارت بر توزیع بیت‌المال بر عهده محمدبن‌عبدالوهّاب گذاشته شد. در سایه این پیمان و اتحاد بین محمدبن‌عبدالوهّاب به عنوان امام الدین(العقیدة) و محمدبن‌سعود به عنوان امام السیف(الجیش) با هدف گسترش توحید و مبارزه با بدعت‌ها، حمله به مردم روستاها و شهرها آغاز شد و قریب شصت‌سال این وحدت و همکارى ادامه پیدا کرد.
در طول این شصت سال شیخ محمد بن عبدالوهاب چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کرد؟ به زمان مرگ او هم اشاره بفرمایید؟
ــ در طول این مدت، محمد بن عبدالوهّاب با تمسّک به ظواهر بعضى از آیات و احادیث، تمامى مخالفان خود را کافر و مشرک خطاب مى‌کرد و فتواى قتل آنان و مصادره اموالشان را صادر مى‌نمود. او پس از تألیف کتاب‌هاى متعدد و تربیت شاگردان و طرف‌داران زیاد در سال 1206هـ. درگذشت و در درعیه به خاک سپرده شد.
